�nternetin gelece�i: Web 3.0 nedir?
�nternet �imdilerde insan ya�am�n�n büyük bir parças�, hatta tam ortas�nda yer alan bir olgu. Birçok i�imizi internet üzerinden görebiliyoruz. Gerek al��veri�, i� veya e�itim amaçl�, gerekse bo� vaktimizi de�erlendirmek için birço�umuz internet a�lar�ndan yararlan�yoruz.
Bu yayg�nla�an kullan�m do�rultusunda, web giderek kendini geli�tiriyor ve bir nevi evrimle�iyor. ilk olarak Web 1.0 olarak bildi�imiz internet a�� 1980‘lerin sonunda ç�kt� ve nispeten daha az kat�l�mc�ya sahipti. 20 y�l� a�k�n bir süredir, etkile�imli internet olarak tan�mlanan Web 2.0 kullan�l�yor. Dört gözle beklenen internetin gelece�i Web 3.0, bitcoin dünyas� sayesinde son dönemlerde sürekli gündemde. Peki Web 3.0 nedir?
Web 3.0 nedir ve ne i�e yarar?
2004 y�l�ndan bu yana ara ara gündeme gelen Web 3.0, tam umudumuzu kesmeye ba�lad���m�z anda yeniden gündeme geldi. Web 3.0‘� bize tekrar hat�rlatan �ey ise finans dünyas� oldu. Bitcoin, Etherium gibi kripto para blok zincirinin interneti yeni evrimine ula�t�r�p, bizi Web 3.0‘a ula�t�rmas� umut ediliyor. Peki bu Web 3.0 bize neler sunacak?
”World Wide Web” aç�l�m�na sahip ve ”WWW” olarak bildi�imiz internet a��n�n de�i�imi asl�nda bir bak�ma Metaverse ile de kesi�iyor. Web 2.0‘�n yayg�nla�mas�n�n ard�ndan bildi�imiz birçok internet devi marka ve aplikasyonlar do�maya ba�lad�. Google, Twitter, Facebook, YouTube, LinkedIn gibi akl�n�za gelen tüm markalar, Web 2.0 sayesinde geli�ti.
�nternetin ikinci evrimsel formunun bize bu kadar yenilik getirmesi, bizi Web 3.0‘�n yolunu gözlemeye itti. Uzun y�llarca ara ara sürekli gündeme gelen Web 3.0 nihayet kesinle�meye ba�l�yor diyebiliriz. Bu yeni internet a��na, semantik a� deniyor. Peki bu ne demek?
Web 1.0‘daki arac�lar, sunuculard�. Biriyle etkile�ime geçmek için sunuculara ihtiyaç duyuyorduk. Web 2.0‘da bu sunucular�n yerini platformlar ald� ve sadece kay�t olarak ileti�im kurar hale geldik. Peki arac� olmadan internet üzerinden biriyle ileti�ime geçmek mümkün mü? Bu noktada da Web 3.0 devreye giriyor.
Web 3.0, herhangi bir arac� olmadan, merkeziyetsiz bir ba�lant� kurmaya olanak sa�layacak. Yine merkeziyetsiz bir sisteme sahip kripto paralar son dönemlerin viral konusu oldu. Bu da Web 3.0’�n gerçekle�mesi ihtimallerini tekrar gündeme getirip bizi istemsiz bir beklentiye sürükledi.
Uygulamalar ortadan kalkacak
Web 2.0’daki ”app” ismi alan uygulamalar�, Web 3.0’da ”dapp” (Decentralized app – merkeziyetsiz uygulama) ad�n� al�yor. Yani internette gezinmek için uygulamalar yerine cüzdan mant��� ile çal��an dapp‘ler kullan�lacak. Böylece üretilen içeri�in ücretini, sadece üretici alacak ve uygulamalar bundan herhangi bir kar güdemeyecek.
Bir �ark� dinledi�inizde, bir haber okudu�unuzda ya da herhangi bir içeri�e ula��p bundan faydaland���n�zda, bunun ücreti uygulamalara gitmeyecek. Çünkü içerik sahipleri, olu�turduklar� eseri direkt olarak kullan�c�ya ula�t�racak ve arada herhangi bir arac� olmayacak. ��te bahsetti�imiz merkeziyetsiz sistem bunu vaat ediyor.
Web 3.0’�n Metaverse ile ilgisi
Yak�ndan bak�l�nca Metaverse ve Web 3.0 oldukça alakal� olu�umlar. Web 3.0, Metaverse için bir altyap� niteli�inde olacak. Metaverse için kullan�lacak VR cihazlar, Web 3.0’a geçi� dönemini h�zland�rabilir. Aç�k kaynak kodlu bir sistem, givenilir bir altyap� ve do�rulanabilir ileti�im yöntemleri sa�lan�rsa bu süreç kolayl�kla sa�lanabilir. Asl�nda her iki olu�um da, internet aleminin gelece�i niteli�inde.
